Het maag/darmstelsel is een zeer belangrijk systeem in ons lichaam. Zoals de huid onze grens is met de buitenwereld, is het oppervlak van het maag/darmstelsel dat ook. Eigenlijk is ons lichaam een zeer kunstig gevormde ‘buis’ waar je van boven eten in stopt en waar aan het uiteinde het restant in de vorm van ontlasting uitkomt. Langs de hele weg vinden er verteringsprocessen plaats en worden er stoffen en water uitgewisseld tussen het lichaam en de inhoud van het spijsverteringskanaal, dat strikt gezien tot de ‘buitenwereld’ behoort.
Het totale oppervlak tussen ons lichaam en het maag/darmkanaal is, dankzij alle kronkels en ribbels, zo groot als een voetbalveld! Vele malen groter dus dan ons huidoppervlak.
Dit oppervlak werkt naar twee kanten: voedingsstoffen worden opgenomen en afvalstoffen worden via de darm weer afgevoerd.
Ons lichaam wordt voortdurend ‘verbouwd’: vrijwel alle cellen worden onophoudelijk afgebroken en weer opnieuw opgebouwd. Slijmvliescellen worden al na enkele uren vervangen, andere na weken, maanden of jaren. In zeven jaar tijd is het hele lichaam minstens één maal geheel vervangen! Om de nieuwe cellen optimaal te bouwen zijn veel bouwstoffen en actieve stoffen als vitamines, mineralen en enzymen nodig. Als er sprake is van een tekort of een verkeerde verhouding, zal de nieuwe generatie cellen niet optimaal zijn. De organen die gevormd worden door deze cellen zullen dan ook niet optimaal kunnen werken.
Om alle benodigde stoffen bij de hand te hebben voor het bouwen van gezonde cellen moet er voldoende van worden aangevoerd én worden opgenomen via de spijsvertering.
Bovendien moeten er zo min mogelijk schadelijke stoffen binnenkomen: die kunnen op korte of lange termijn de meest uiteenlopende schade aan het lichaam toebrengen.
Het is dus niet verwonderlijk dat in de natuurgeneeskunde de spijsvertering wordt gezien als de bron van gezondheid, maar ook van de meeste ziekten! De natuurgeneeskunde werkt al honderd jaar met de darmflora als basis voor de weg naar genezing.
Een gezond maag-/darmstelsel levert minimaal één maal per dag een worstvormige ontlasting op die niet stinkt, zonder hard persen het lichaam verlaat en de anus schoon achterlaat.
De belangrijkste factoren die de gezondheid van het maag/darmstelsel bepalen zijn:
* de kwaliteit van de voeding (volwaardig of junk food)
* de samenstelling/verhouding van de voeding (zie info gezonde voeding)
* de manier van eten (rustig, met aandacht en zeer goed kauwend)
* het tijdstip waarop men eet (te laat gegeten voedsel verteert slecht)
* de hoeveelheid die men eet (en drinkt)
* de kwaliteit van de darmflora
* de kwaliteit van het slijmvlies (doorlaatbaarheid)
* de werking van de betrokken organen zoals maag, lever en pancreas
* onze psychische toestand
* regelmaat: elke dag op dezelfde tijd naar de WC
Op het punt van voeding is bij veel mensen heel veel te verbeteren. De industrie probeert ons te verleiden om steeds meer geld uit te geven voor zogenaamd ‘gemaksvoedsel’, dat echter door de vele toevoegingen en bewerkingen op zijn minst onvolwaardig is, maar vaak regelrecht belastend (veel zout, suiker, gehard vet, kunstmatige smaakstoffen etc.).
Hoe dichter de voeding bij de natuur staat (‘levend voedsel’) hoe beter. Een gezond lichaam kan een kleine zonde af en toe best opvangen, als de basis maar goed is.
Onze gejaagde leefwijze brengt met zich mee dat mensen vaak gehaast eten terwijl ze met iets anders bezig zijn, het eten slecht kauwen (en proeven) en daardoor ook te veel eten, omdat de hersenen niet eens gemerkt hebben dat er al van alles gegeten is. Om toch iets te proeven kiest men voor sterke, onnatuurlijke smaken …
Ons lichaam heeft per etmaal minimaal 1,5 liter zuiver water nodig om alle processen goed te laten verlopen. Meer is beter. Koffie, frisdrank, alcohol en sterke thee tellen daarbij NIET mee: die kosten het lichaam juist water om te verwerken! Alleen zuiver (bron) water, ongezoete kruidenthee en pure groente- en vruchtensappen tellen mee.
Door (overmatig) gebruik van antibiotica (niet alleen als medicijn, maar ook in de bio-industrie en daardoor in ons voedsel), en door stress, is van zeer veel mensen de darmflora verstoord.
Na gebruik van orale antibiotica is dat meestal het geval, andere medicijnen kunnen dit ook op hun geweten hebben; kinderen die met een keizersnee zijn geboren en ziekenhuisverblijf in het algemeen kunnen ook leiden tot een verstoorde darm-, slijmvlies- en huidflora. Hierdoor kan de spijsvertering niet goed verlopen. De darmflora heeft een belangrijke functie bij de vertering van ons voedsel, het regelen van de doorlaatbaarheid van het slijmvlies. Bovendien speelt onze flora een belangrijke rol bij de afweer tegen infecties.
Lichaam en geest beïnvloeden elkaar voortdurend over en weer. Het maag/darmstelsel reageert (soms heftig) op psychische spanningen (overgeven, diarree, verstopping).
Om storingen in de spijsvertering op te lossen moeten alle factoren worden nagegaan en waar nodig aangepakt worden!
Problemen met de darmen
Gasvorming
Een gezonde darm produceert tijdens de spijsvertering een kleine hoeveelheid (reukloos) gas.
Bij overmatige gasvorming is er sprake van rotting (naar rotte eieren stinkende winden) of gisting (reukloze winden). Beide houden verband met slechte voeding: rotting komt door te veel eiwitrijk voedsel, gisting door te veel suikers of slecht gekauwd eten).
Verstopping, obstipatie, constipatie
Als de ontlasting te hard is en/of niet elke dag komt spreken we van verstopping.
Een vervelend probleem is ook een te traag wekende darm. Dit verstoort niet alleen het welbevinden en een goede spijsverering, maar kan een heel scala aan klachten veroorzaken doordat de inhoud van de darm te lang in het lichaam blijft en dan schadelijke stoffen kan gaan produceren die vervolgens kunnen worden opgenomen in het bloed. Hier moet dus altijd iets aan worden gedaan! In ernstige en chronische gevallen naar natuurarts of natuurtherapeut. Anders kan men zelf aan de slag.
Stappenplan verstopping:
- genoeg drinken; vooral: elke ochtend op de nuchtere maag één of twee glazen lauw water, zet de darmen aan het werk en houdt de ontlasting soepel.
- genoeg eten: eten is noodzakelijk om de doorvoer van de spijsbrij op gang te houden
- het eten heel lang en goed kauwen
- vezelrijke voeding gebruiken: volkoren, roggebrood, muesli, bonen, rauwkost, veel groente en fruit (vooral pruimen, vijgen, Tamarinde; géén bananen)
- olijfolie gebruiken, en wat koudgeperste lijnzaadolie in de yoghurt
- zilvervliesrijst in plaats van witte rijst gebruiken
- geen chocolade en witmeelproducten gebruiken, weinig koffie, kaas en eieren
- voldoende lichaamsbeweging, met name wandelen
- psychische rust, leren ontspannen (yoga, autogene training etc.) toegeven aan aandrang
- darmflora (laten) saneren als er een kans is dat die verstoord is
- buikmassage rond de navel met de klok mee; ook diepe buikademhaling is massage!
- voetmassage vooral van het hielgebied
Te harde ontlasting die met veel moeite wordt geproduceerd, leidt vaak tot kleine scheurtjes in de anus, die pijn veroorzaken bij de volgende stoelgang. Dit kan remmend werken en zo het probleem nog eens versterken! Die cirkel moet hoe dan ook doorbroken worden.
Volgens sommigen is het gebruik van een toilet zoals die bij ons gebruikelijk is mede oorzaak van moeizame stoelgang: in een hurkende zit is het ontlasten makkelijker en gebruik je meer de beenspieren dan dat er persdruk wordt uitgeoefend. Met enige oefening is dit ook mogelijk door net iets boven de bril te ‘hangen’ en vooral via de benen te ‘persen’. Er is ook een hulpmiddel in de vorm van een opstapje, de squattypotty, dat het hurken nog echter maakt.
Overige manieren om de ontlasting zachter te krijgen: (als het stappenplan niet het gewenste resultaat heeft) op volgorde van mild naar drastisch:
- toevoegen van (haver- of tarwe-) zemelen aan de voeding
- gebruik van zwelstoffen die water vasthouden en de ontlasting zacht houden (versgemalen lijnzaad, vlozaad, chiazaad, agar agar)
- Colon Clean (Pharmafood) werkt daarnaast ook op de darmflora
- Lionosan (Biohorma)
- milde laxeerthee met b.v. vuilboom (Frangula), maar zonder Sennepeulen (Senna) laxeerthee, van welke soort dan ook, niet dagelijks gebruiken, maximaal 2 x per week
- Aloë sap
Drastische middelen, uitsluitend voor incidenteel gebruik, omdat ze anders de darm grote schade kunnen toebrengen: (let op: deze mogen niet gebruikt worden als de ontlasting knikkervormig is, dat is namelijk een teken van een verkrampte darm en deze prikkelende stoffen maken dat alleen maar erger!!)
– Linoforce (Biohorma) of thee of andere preparaten met Sennepeulen
– wonderolie
Voor een totale sanering van de darm is het vaak noodzakelijk deze eerst geheel leeg te maken. Dit gebeurt o.a. met laxeerzouten (dat zijn zouten die – normaliter – niet door de darmwand heen gaan en zodoende veel water vasthouden en een kunstmatige diarree opwekken). Deze alleen gebruiken op voorschrift van een natuurgeneeskundige! Dat gaat dan vrijwel altijd samen met een sapvastenkuur of een Mayr-kuur om het lichaam te ontgiften en daarna het opbouwen van darmflora en een gezonde spijsvertering. Bij ernstige en/of langdurige spijsverteringsproblemen is zo’n sanering door een natuurarts of – therapeut aan te bevelen. Bij de Infolijn AG heeft men adressen om te kuren.
Let op: alle producten met probiotica die in de supermarkt worden verkocht zijn NIET geschikt voor sanering van de darmflora, deze bacteriestammen kunnen zich niet zelf handhaven in de darm en moeten dus steeds weer worden ingenomen! Bovendien bevatten ze vaak enorme hoeveelheden suiker, wat weer heel slecht is voor de darmflora. Ze kweken dus vooral afhankelijkheid, waar de handel natuurlijk niet mee zit! Alleen sanering met lichaamseigen stammen levert voor lange tijd een gezonde flora op.
Homeopathie: een middel dat vaak helpt: Nux Vomica D6, ‘s avonds innemen. Niet langer dan 1 week proberen. Bij veel psychische factoren: naar de homeopaat of psychotherapeut!
Bach bloesems kunnen, mits goed gekozen, ook een goede hulp zijn, evenals visualisatie van het knedings- en voortstuwingsproces van het maag-darmkanaal.
Diarree
Een heel af en toe optredende diarree is een teken van een goed werkend immuunsysteem: er is blijkbaar iets binnengekomen dat het lichaam zo snel mogelijk kwijt wil. Dit moet als het even kan niet worden tegengewerkt! In de meeste gevallen is het snel over als de darm zich van de inhoud heeft ontdaan. Zorg intussen wel voor voldoende vochtaanvoer: het lichaam raakt veel water kwijt. Probeer slappe thee, rijstwater of gewoon heet water te drinken. En wat zelf getrokken bouillon om de zouten aan te vullen, want die verlies je samen met de diarree en daar word je zo slap van.
Als de diarree te lang aanhoudt is het verstandiger om eenmalig een laxeermiddel te nemen (zie boven) dan een stopmiddel: blijkbaar kan het lichaam het niet goed kwijtraken en dan kun je beter de natuur een handje helpen dan tegenwerken. Tevens kan het dan zinnig zijn om een darmfloramiddel in de vorm van capsules of poeder te nemen. Ook homeopathische middelen mogen, voorzichtig, geprobeerd worden: Arsenicum, Aloë.
Als het regelmatig voorkomt, als het plotseling heftig komt opzetten of bij afwisselend verstopping en diarree altijd de huisarts raadplegen en als die weg niets oplevert: bij voorkeur natuurarts.
In de blinde darm worden goede darmbacteriën geparkeerd, die het lichaam gebruikt om bijv. na diarree de darmflora weer op te bouwen. Na verwijdering van de blinde darm is het raadzaam om in een dergelijk geval voedingsmaatregelen aan te vullen met een probioticum.
Darmziekten
- Prikkelbare of spastische darm.
- Ziekte van Crohn.
- Colitis ulcerosa.
- Coeliakie (glutenintolerantie).
Bij 1 is er meestal sprake van voedingsfouten of overgevoeligheid. Dan kan het ‘normale’ dieet bij verstopping averechts werken! Vraag naar mogelijke psychische oorzaken!
Zijn allemaal het beste in handen van een natuurgeneeskundige, bij 2 en 3 moet dat ook een arts zijn.
Bij 4 is het altijd de vraag of er sprake is van een aangeboren glutenintolerantie, of dat deze het gevolg is van een beschadiging van het slijmvlies van de dunne darm door andere oorzaken. In het laatste geval kan het mogelijk zijn dat de intolerantie zich na verloop van tijd (1/2 tot 1 jaar) herstelt en er weer in zeer beperkte mate gluten gebruikt kunnen worden.
Advies bij darmkrampen waarvoor geen oorzaak is gevonden:
- Aspartaam helemaal vermijden (heeft bij een deel van de mensen dit effect)
- Een aantal weken glutenvrij proberen, blijkt ook vaak de oplossing.