Onder die titel verzorgde het Ortho Institute in november 2012 een workshop voor belangstellenden.
Wij vatten de belangrijkste punten voor u samen:
- Waarom moeten mensen vitamine C en D slikken en dan ook nog veel meer dan de ‘wetenschap’ aangeeft?
- Waarin verschilt onze moderne voeding van de voeding waaraan alle vorige generaties gewend waren?
- Hoe actueel is de wetenschap met adviezen?
- Kan je met voeding genen beïnvloeden?
- Kunnen we het tij nog keren?
- Kunnen we zelf ook iets doen?
In het nu volgende uitgebreide verslag komt dit allemaal aan de orde.
“In de geneeskunde hebben we de grootste successen behaald met voeding en het oplossen van voedingstekorten. Denk aan vitamine B 1 (beriberi). Ik ben bang dat we vandaag de dag een dergelijke aandoening niet meer zouden herkennen als een voedingstekort. In plaats daarvan zouden we een medicijn ontwikkelen. Misschien doen we dat ook al.”
Deze uitspraak is vooral opmerkelijk omdat hij werd gedaan door een reguliere specialist! Hij timmert er echter niet mee aan de weg, omdat het werken in een regulier ziekenhuis dan moeilijk zou worden…
We hebben het hier over ‘subklinische’ tekorten: de geneeskunde kent alleen de gevolgen van tekorten als ze in het eindstadium zijn, alles tussen dat stadium en optimaal wordt niet herkend. Zoals een opleider van huisartsen opmerkt: “als de arts er niets over leert weet hij ook niet wat hij mist”. Een arts krijgt in zijn hele opleiding één college over voeding!
Hoe anders is het motto van de orthomoleculaire geneeskunde: “Eerst voeding, desnoods aangevuld met supplementen, dan medicijn”.
Waarom orthomoleculaire geneeskunde (OG)?
Elke cel in ons lichaam is een complete chemische fabriek die dag en nacht doorwerkt. Voor al die processen zijn veel soorten stoffen nodig, weliswaar in heel kleine hoeveelheden, maar we hebben heel veel cellen en zonder die stoffen verlopen de processen niet goed.
Een belangrijk gegeven is, dat alle levende wezens – behalve cavia’s en mensen – zelf vitamine C kunnen maken uit glucose. Wij beschikken over het hele proces om dat ook te doen, maar er ontbreekt één essentiële schakel, waardoor het niet lukt. Al heel lang geleden in de evolutie bleken mensen met deze ‘fout’ prima te gedijen in een omgeving met een overdaad aan verse plantenproducten (fruit!) vol met vitamine C. Onze hedendaagse werkelijkheid is anders: wij zijn afhankelijk van de opname van deze stof uit de voeding, terwijl er niet voldoende voor het grijpen ligt. Nu we de hele chemie ervan kennen, blijkt vitamine C eigenlijk een enzym te zijn.
Al in 1747 verscheen de eerste publicatie over de relatie scheurbuik en voeding. Het duurde zo’n 200 jaar voordat de relatie Vitamine C en gezondheid algemeen bekend werd. Net als voor alle noodzakelijke stoffen geeft het voedingscentrum aan wat je per dag nodig hebt (ADH). Die berekeningen zijn echter gebaseerd op natte vingerwerk en daardoor komen er vreemde dingen uit. Zo is voor cavia’s berekend dat zij 42 tot 167 mg vitamine C per kg lichaamsgewicht per dag nodig hebben. (Omdat cavia’s niet oud worden kan je snel zien of ze ziek worden.) Voor mensen is de ADH bepaald op 60 mg totaal, dus in de meeste gevallen minder dan 1 mg per kilo! Omgerekend zou een mens 3000 tot 11000 mg per dag moeten binnenkrijgen. Dat lukt nooit met voeding. Toch blijft het voedingscentrum beweren dat je “alles wat je nodig hebt” uit een goede voeding kunt halen. Als je de norm maar laag genoeg stelt kan je dat inderdaad volhouden!
Vitamine C is van groot belang voor ons immuunsysteem. De laatste decennia zijn er diverse publicaties geweest over het effect van hoge doses vitamine C bij HIV, polio, SARS en kanker.
In Australië ontdekte een onderzoeker dat het geven van een flinke dosis vitamine C voor vaccinatie van Aboriginal kinderen, het aantal (vaak fatale) complicaties vrijwel tot nul teruggebracht.
In Japan was al bekend dat het beschermt tegen de gevolgen van radioactieve straling, maar ook bij de recente ramp is daar niets mee gedaan.
Linus Pauling (de Nobelprijswinner die de grondlegger is van OG) toonde al aan dat de bewering dat het alleen “dure urine” veroorzaakt niet klopt. De vermeende schadelijkheid door vorming van nierstenen is een mythe die berust op een foute laboratoriumproef.
Boek: The healing factor, 1982, on line te lezen
Ook vitamine D is een verhaal apart. Een tekort aan deze stof (die eigenlijk meer een hormoon is dan een vitamine) wordt inmiddels in verband gebracht met een heel scala aan ziekten: infecties (inclusief TBC), hart- en vaatziekten/hoge bloeddruk, gewrichtsklachten, auto immuunziekten, diabetes I en II, overgewicht, ademhalingsproblemen, spierpijn en verschillenden vormen van kanker. Een indrukwekkende opsomming. Hier geeft de Gezondheidsraad (GR) aan, dat volwassenen minstens 30 nmol per liter bloed moeten hebben en ouderen minstens 50 nmol.
In de VS hanteren ze echter een niveau van 100 tot 120 nmol per liter als optimaal! De GR gaat uit van voldoende zonbestraling en inname via het eten. Samen met de veel te lage norm kan je dan beweren dat “suppletie niet nodig” is. Onderzoek bij de voetballers van Liverpool bracht aan het licht dat die alleen in een korte piektijd in de zomer (zonvakantie?) het aanbevolen niveau haalden, terwijl die toch het hele jaar erg veel buiten zijn! Niet gek dus dat NOC/NSF haar sporters juist aanraadt diverse supplementen te nemen, waaronder ook vitamine D (het hele jaar door). Let op: alleen vitamine D3 heeft waarde als supplement!
Beweringen dat een teveel aan vitamine D schadelijk zou zijn kloppen niet. De Groningse professor Muskiet zegt zelfs: “water is toxischer dan vitamine D”.
Uit diverse studies in het buitenland kan worden berekend, dat voldoende suppletie met vitamine D aan alle Nederlanders een besparing zou opleveren van 7 miljard Euro. (Wat zou je dan wel kunnen besparen als we alle noodzakelijke stoffen voldoende zouden krijgen? Wat ‘kost’ het ons dan als de medisch/farmaceutische industrie wordt geminimaliseerd?)
Wetenschap loopt achter de feiten aan!
We weten dat het 31 jaar (!) duurde na de eerste publicatie over een relatie tussen foliumzuur (een 100% veilige stof) en baby’s met een “open rug” tot er een aanbeveling kwam om dit aan zwangere vrouwen te geven. Pas weer 4 jaar later werd het publiek hierover geïnformeerd…
The Lancet publiceerde in 1826 (!) een proef met brood: een hond die 15 dagen water en wittebrood kreeg overleed, een hond die water en grof soldatenbrood kreeg was na die tijd nog kerngezond.
Ook probiotica waren al in de 19e eeuw in beeld, pas ruim honderd jaar later wordt deze kennis (die in de natuurgeneeskunde al heel lang met veel succes wordt gebruikt) door reguliere wetenschap schoorvoetend omarmd.
De nieuwste ontwikkeling is het belang van ‘paleolithische voeding’. De vroegste mensen hebben ontelbare generaties geleefd aan het water. Niet alleen het water zelf is van levensbelang, er kwam ook veel voedsel uit voort. Voedsel waar onze genen al 100.000 jaar aan gewend zijn (groente, fruit, vlees, vis en noten). Dit voedsel (met name de vis) bevatte precies die stoffen die we tegenwoordig massaal tekort komen: vitamine D, Jodium, Omega 3 en Astaxanthine. Pas een paar generaties eten we suiker en witmeel en pas de laatste decennia worden we overspoeld met additieven, waar onze genen niet aan gewend zijn en dus moeilijk mee overweg kunnen. Ons voedsel ‘bereiden’ door het te verhitten doen we al heel erg lang, ook zo’n 100.000 jaar waarschijnlijk. In ons klimaat met ons moderne leven is een ‘puur natuur, alles rauw’ dieet niet meer haalbaar: daar ben je al je tijd mee bezig en ondervoeding ligt op de loer. Ook natuurvolken bereiden hun eten op vuur. Een flink deel rauw is wel essentieel vanwege de stoffen die bij verhitting verloren gaan.
Toen we onze kinderen nog elke winter levertraan gaven, kregen die vele stoffen daarmee binnen. Nu de levertraan al twee generaties is vervangen door AD druppels, blijkt dat veel ‘moderne’ leer- en gedragsproblemen verbeteren door toedienen van de andere stoffen uit vis (met name Omega 3).
De kennis over Astaxanthine is het meest recent. Dit is een zeer veelzijdig antioxidant o.a. omdat het zowel in vet als in water oplosbaar is. De werking is onvoorstelbaar breed! Het geeft ook een argument (naast het milieuaspect) om geen gekweekte zalm te eten: die wordt met synthetische A. rood gekleurd, maar die is 20 maal minder werkzaam! Een goed voorbeeld van hoe voeding je medicijn kan zijn.
Centraal in de wetenschap staat nu de epigenetica. Eerst dachten we misschien, dat we met het in kaart brengen van het menselijk DNA alle ziektes konden opsporen en genezen, nu blijkt de zaak toch gecompliceerder. De meeste genen hebben namelijk een ‘aan- en uitknop’ die langs chemische weg wordt bediend. Eerder is al vastgesteld dat een gezonde leefwijze (bewegen, genoeg slapen, stress beperken) en vooral ook een volwaardige voeding deze knoppen in de goede stand zet. Nu blijkt ook dat beschadigde genen, die verantwoordelijk zijn voor erfelijke problemen, kunnen worden gecompenseerd met (hoge doseringen) supplementen. Anderzijds kan van veel medicijnen worden aangenomen dat ze de knoppen juist in de verkeerde stand zetten. Gevolg: bijwerkingen en steeds meer medicijnen.
De rol van instanties als het Voedingscentrum is dubieus. Men blijft beweren dat “gebreksziekten niet voorkomen in Nederland” en dat men met hun aanwijzingen een volwaardige voeding kan binnenkrijgen. De ‘normen’ waarop dit centrum haar beweringen baseert zijn puur natte vinger werk, maar worden wel klakkeloos gevolgd.
Terwijl aan de ene kant is vastgesteld dat de moderne landbouwtechnieken er voor zorgen dat ons eten veel minder gezonde stoffen bevat dan vroeger met de ‘oude’ methodes. Zo levert een hectare akker nu 10 ton tarwe op, tegen 2 ton 50 jaar geleden. Kwantiteit gaat voor kwaliteit. Dan is het ook nog langer onderweg van boer naar het bord en wordt er bij het kweken van gewassen vooral aandacht besteed aan uiterlijk en houdbaarheid en niet aan inhoudsstoffen. Groentes worden ‘veredeld’ zodat ze minder bitterstoffen bevatten, om tegemoet te komen aan de smaak. Hierdoor verdwijnen wel de gunstige voedingsstoffen.
Aan de andere kant heeft de GR in een rapport gemeld dat slechts 2 % van de bevolking eet volgens de richtlijnen! De populatie van ziekenhuizen, verpleeghuizen en verzorgingshuizen is gemiddeld voor één derde ondervoed… De Overheid zet bij een dreigende epidemie alle kaarten op vaccinatie en bestrijden van de ziekteverwekker, terwijl een Europese instantie bevestigt dat de juiste voedingsstoffen het immuunsysteem versterken (altijd beter, want tegen elk beestje paraat). Handelen gebeurt op basis van politiek en niet van wetenschap.
Hoe kan het tij gekeerd worden?
De geneeskunde moet nu eens echt open staan voor voortschrijdend inzicht en niet in kringetjes blijven ronddraaien.
De ‘wetenschap’ moet stoppen met het manipuleren van onderzoeken (met name meta-analyses) om zo de gewenste uitkomsten te krijgen (en daarmee andersdenkenden uit te sluiten).
Onderzoeken naar de waarde van voedingsstoffen moeten worden gedaan met een voldoende hoge dosering, anders zijn de uitkomsten waardeloos.
De geneeskunde moet zich meer richten op wat een mens gezond houdt in plaats van alles met medicijnen proberen op te lossen. Te beginnen met uitgebreid aandacht voor de rol van voeding en voedingsstoffen in (bij)scholing van artsen. De standaarden voor behandeling van het Nederlands Huisartsen Genootschap moeten beginnen met voeding en leefwijze en daarna pas medicatie: nu wordt voeding afgedaan met een voetnoot. Verder moeten deze standaarden de adviezen opnemen die al decennia geleden zijn uitgebracht om bij bepaalde medicatie suppletie voor te schrijven omdat het medicijn een tekort veroorzaakt (voorbeeld: B12 bij maagzuurremmers. Advies uitgebracht in 1971 op basis van onderzoek, nog steeds niet in de richtlijn!)
De geneeskunde moet meer aandacht besteden aan het bindweefsel: dat is het milieu waarin onze organen en bloedvaten en zenuwen (waar men wel naar kijkt) moeten functioneren. Als dat milieu niet goed is, kan de rest ook niet goed werken, wat je er ook voor medicijnen in stopt. Pasteur gaf op zijn sterfbed toe dat het ‘milieu’ belangrijker was dan de ziekteverwekker, toch bouwt men nog steeds voort op zijn (herroepen) theorie!
De geneeskunde moet kennis nemen van het principe van ‘triage’: we kennen dit op de spoedeisende hulp: snel kijken welke patiënt het meest acuut is. Het lichaam werkt volgens eenzelfde principe: het stuurt stoffen waar gebrek aan is naar de meest vitale plekken, hierdoor komen lange termijn zaken als immuunsysteem en veroudering op het tweede plan.
De media hebben ook een taak te vervullen. In de eerste plaats natuurlijk de medische vakbladen, die een vertekend beeld geven door selectie van artikelen die in hun straatje passen. Auteurs die tegen OG zijn zien kans hun artikelen kritiekloos en veelvuldig gepubliceerd te krijgen (vooral in bladen waarin veel farmaceutische bedrijven adverteren…), terwijl persberichten pro OG niet worden opgenomen.
Ook de publieksmedia spelen een bedenkelijke rol: feiten worden zelden gecheckt (geen tijd) en foute conclusies snel overgenomen. Fouten worden niet gerectificeerd (‘oud nieuws’) waardoor mythes blijven rondzingen.
De Overheid tenslotte moet zorgen dat maatregelen om gezond te blijven en te worden met voeding en supplementen voorrang krijgen boven medicatie. Ook moet er meer aandacht komen voor kwalitatieve productie van ons eten in plaats van kwantitatieve.
Wat kunnen we zelf doen?
Naast voldoende beweging (buitenlucht!) en slaap: Verse, volwaardige voeding (dat is in de praktijk biologisch) met zo min mogelijk belastende stoffen, aangevuld met de noodzakelijke supplementen (raadpleeg eventueel een arts voor natuurgeneeswijze of een orthomoleculair arts voor onderzoek naar tekorten). Behoefte aan suppletie die via medisch onderzoek aan het licht komt en op recept van een arts wordt genomen zou aftrekbaar zijn van de belasting. Let wel op: veel praktijken willen u die supplementen ook heel graag meteen verkopen of dringen ze zelfs op. Als donateur van de Stichting Natuurlijk Welzijn krijgt u bij de Roode Roos echter flinke korting! [redactie: hier gegevens bij plaatsen?]
Meer lezen: “Fit met voedingssupplementen” door Gert E. Schuitemaker en Toine de Graaf. Compleet overzicht van voedingsstoffen en hun werking.
Lees onze Recensie!
Tijdschriften “Ortho” en “Fit met voeding”;
De beide boeken van Michael Pollan, vooral zijn tweede boek “De waarheid over eten”; zijn eerste boek “Het dilemma van de omnivoor” behandelt de misstanden in voedingsland, het tweede hoe je daar in de praktijk mee omgaat.
